ส่วนหนึ่งของข่าวและงานวิจัย กับ เมทาไรเซี่ยม ชีวภัณฑ์เพื่อกำจัดแมลง เพื่อสิ่งแวดล้อม

เก็บกันมาฝากสำหรับ ประโยชน์ของเชื้อ Metarhizium จากข่าวและส่วนหนึ่งจากอีกหลาย ๆ งานวิจัยถึงความจำเพาะในการกำจัดศัตรูพืชครับ


ข่าว

พบ “เชื้อรา” สกัดเพลี้ยในพืชผัก ช่วยลดใช้สารเคมีในการเกษตร

จากที่สังคมได้ตื่นตัวเรื่องสภาพแวดล้อมมากขึ้น รวมไปถึงการคำนึงถึงผลเสียของการปนเปื้อนของสารเคมีที่มีผลต่อสุขภาพ
ทำให้เกิดความต้องการที่จะลดปริมาณการใช้สารเคมีลง โดยเฉพาะในพืชผักนั้น หลายฝ่ายต่างคิดค้นหาวิธีอื่นทดแทน เช่นเดียวกับ 2 นักวิจัย
จากสถาบันวิจัยและฝึกอบรมการเกษตรลำปาง มทร.ล้านนา และ มทร.ธัญบุรี ที่ได้วิจัยค้นพบ “เชื้อรา” สกัดเพลี้ยอ่อนได้ชะงัด
อันนำมาซึ่งการช่วยลดปริมาณใช้สารเคมีในพืชผัก

นักวิจัยทั้งสอง คือ ผศ.ดร.มาลี ตั้งระเบียบ จากสถาบันวิจัยและฝึกอบรมการเกษตรลำปาง มทร.ล้านนา และ ผศ.ดร.ศิรินันธ์ เอี่ยมประภา
นักวิจัยจาก มทร.ธัญบุรี คือเจ้าของผลงานวิจัยสายพันธุ์เชื้อราเพื่อใช้ในการควบคุมเพลี้ยอ่อนได้เป็นผลสำเร็จ

ผศ.ดร.ศิริ นันธ์ กล่าวถึงเหตุผลที่วิจัยเชื้อราว่า เกิดจากการที่ตัวเอง และผศ.ดร.มาลี เพื่อนร่วมทีมสังเกตเห็นว่า ปัจจุบันสังคมได้ตื่นตัวเรื่อง
สภาพแวดล้อมมากขึ้น รวมไปถึงการคำนึงถึงผลเสียของการปนเปื้อนของสารเคมีที่มีผลต่อสุขภาพ โดยเฉพาะในอาหารประเภทพืช ผัก ผลไม้
ทำให้หลายฝ่ายต่างต้องการที่จะลดปริมาณการใช้สารเคมีลง ซึ่งต่างก็คิดค้นหาวิธีการอื่นมาทดแทน

“วิธี ที่เราทราบก็เช่น การใช้สารสกัดจากพืช หรือการใช้แมลงตัวห้ำ แต่ในส่วนของการวิจัยครั้งนี้ เราได้เลือกศึกษาหาว่า สายพันธุ์เชื้อราชนิดใด
ที่มีความสามารถควบคุมเพลี้ยอ่อนได้ ซึ่งเพลี้ยอ่อนพวกนี้ ที่รู้จักกันดี คือ เพลี้ยอ่อนลูกท้อ พบเห็นได้ในพืชผัก โดยเฉพาะพริก
นอก จากทำความเสียหายให้แก่พืชผักแล้ว เพลี้ยอ่อนพวกนี้ยังเป็นตัวนำเชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุของโรคพืชชนิดอื่นๆ อีกด้วย” ผศ.ดร.ศิรินันธ์ แจง

พร้อมกันนี้ ผศ.ดร.มาลี เสริมถึงรายละเอียดงานวิจัยว่า ทีมได้คัดเลือกสายพันธุ์เชื้อรา จำนวน 27 ไอโซเลต ประกอบด้วย Metarhizium spp. 17
ไอโซเลต, Paecilomyces spp. 7 ไอโซเลต และ Hirsutella citriformis 3 ไอโซเลต มาทดสอบ โดยใช้สปอร์แขวนลอยที่ความเข้มข้น 108
สปอร์ต่อมิลลิลิตร นำไปฉีดพ่นกับเพลี้ยอ่อน Myzus persicae ที่พบมากในพริก และเพลี้ยอ่อน Macrosiphum euphobiae หรือเพลี้ยลูกท้อ
ซึ่งพบตามพืชผักทั่วไป ทั้งนี้ ผลจการทดสอบแบบ CAD พบว่า เชื้อราที่มีประสิทธิภาพสูงในการควบคุมเพลี้ยอ่อนทั้ง 2 ชนิด
คือ Metarhizium sp. ไอโซเลต 7965

“เชื้อราไอโซเลต 7965 เป็นไอโซเลตที่มีประสิทธิภาพกับเพลี้ยอ่อนทั้งสองชนิด มีคุณสมบัติคือเลี้ยงง่าย เติบโตและสร้างสปอร์ได้เร็ว
ซึ่งเหมาะสมในสภาพความเป็นจริงในธรรมชาติ เพราะการระบาดของเพลี้ยอ่อนมักเกิดขึ้นในพืชผักหลายชนิดพร้อมๆ กัน
ซึ่งทำให้เกษตรกรต้องหันมาใช้สารเคมีมากขึ้น แต่หากสามารถเพาะเลี้ยงเชื้อรานี้ได้ แล้วนำไปใช้ในวงการเกษตร ก็เท่ากับว่าช่วยลดปริมาณ
การใช้สารเคมีฆ่าแมลงลงได้ อันส่งผลดีต่อสุขภาพของทุกคนด้วย”

นับเป็นอีกงานวิจัย อันเป็นแนวทางที่จะต่อยอดนำไปพัฒนาใช้กับเชื้อราตัวอื่นๆ ซึ่งพบเห็นได้ตามธรรมชาติ มีอยู่หลากหลายชนิด
และมีคุณสมบัติพิเศษเช่นเดียวกับเชื้อรา ไอโซเลต ที่สามารถควบคุมปริมาณเพลี้ยอ่อนให้หยุดการเจริญเติบโตได้อย่างชะงัด
ซึ่งท้ายที่สุดเป็นการนำมาซึ่งการลดปริมาณการใช้สารเคมีในพืช ผัก ผลไม้ ได้โดยปริยาย

ที่มา หนังสือพิมพ์ คม ชัด ลึก  2 พ.ย. 2553

งานวิจัย

ประสิทธิภาพการควบคุมของเชื้อรา Metarhizium anisopliae ในแมลงวันผลไม (Diptera: Tephritidae)

นริศ ท้าวจันทร1 และ อนุชิต ชินาจริยวงศ1

Narit Thaochan1 and Anuchit Chinajariyawong1

                                                                      บทคัดย่อ

                 แมลงวันผลไม (Diptera: Tephritidae) เป็นแมลงศัตรูพืชที่มีความสำคัญ สามารถเข้าทำลายผลไมและพืชผักได้หลายชนิด แพรหลายทั่วโลก มีการจัดจำแนกแมลงวันผลไม้ที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจไวประมาณ 200 ชนิด การควบคุมแมลงผลไมด้วยเชื้อรา Metarhizium anisopliae ซึ่งเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เป็นทางเลือกหนึ่งที่นำมาใช้ ผลจากการศึกษาการ ควบคุมตัวเต็มวัยของแมลงวันผลไม (Bactrocera papayae Drew & Hancock) ดวยเชื้อรา M. anisopliae 3 ไอโซเลท (M1, M3 และ M4) ที่แยกไดจากแมลงในเขตจังหวัดนครศรีธรรมราชและเชื้อบริสุทธิ์ 1 ไอโซเลท (M2) ที่ไดรับจากศูนย์วิจัยควบคุมศัตรูพืชโดยชีวินทรีย์แห่งชาติ ความสามารถในการก่อให้เกิดโรคกับแมลงวันผลไมที่อายุ 10 วัน ที่ความเข้มข้นของสปอร์ 1x106 สปอร์/มิลลิลิตรของเชื้อราทั้ง 4 ไอโซเลท พบว่าเชื้อราสามารถฆ่าแมลงวันผลไม้ได โดยแมลงจะตายด้วยเชื้อราไอโซเลท M1, M2, M3 และ M4 ภายในระยะเวลา 4.00 ฑ 0.00, 5.33 ฑ 0.58, 4.00 ฑ 0.00 และ 4.67 ฑ 1.15 วัน ตามลำดับ การทดสอบการแพร่กระจายของแมลงที่ติดเชื้อราสูแมลงปกติในอัตราส่วน 1 ต่อ 1 มีอัตราการตายของแมลงด้วยเชื้อราไอโซเลท M2 (1.33 ฑ 0.29 ตัว) และ M3 (1.37 ฑ 0.40 ตัว) แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติจากเชื้อราไอโซเลท M1 (2.00 ฑ 0.00 ตัว) และ M4 (1.97 ฑ 0.05 ตัว) (P<0.05) ส่วนการแพร่กระจายของแมลงที่ติดเชื้อราสูแมลงปกติในอัตราส่วน 1 ต่อ 3 อัตราการตายของแมลงไมมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P>0.05)

ที่มา :  วารสารวิทยาศาสตร์การเกษตร

หนอนที่ถูกเชื้อราเข้าทำลาย

ประสิทธภาพเชื้อรา Metarhizium anisopliae ในการเข้าทําลายหนอนด้วงหนวดยาวเจาะลําต้นอ้อย Dorysthenes uqueti Guerin (Coleoptera: Cerambycediae) ในห้องปฏิบัติการ

วิวัฒน สือสะอาด, พิมพรรณ สมมาตย 1,ปวีณา บูชาเทียน 1,อาภรณ ปั้นทองคํา  1 และรัตติรส เชียงสิน 1

บทคัดย่อ

จากการสำรวจแมลงศัตรูอ้อยในเดือนกุมภาพันธ์ 2546 – พฤษภาคม 2547 พบเชื้อราเขียว Metarhizium anisopliae ลงทำลายหนอนด้วงหนวดยาวเจาะลำต้นอ้อย Dorysthenes buqueti ในพื้นที่ปลูกอ้อยรวม 4 จังหวด ได้แก่ อำเภอบ้านบึง จังหวดชลบุรี  อำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี  อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี และอำเภอบ้านฝาง จังหวัดขอนแก่น จากการศึกษาความรุนแรงของเชื้อราเขียว M. anisopliae ทั้ง 4 ไอโซเลท กับหนอนด้วงหนวดยาวเจาะลำต้นอ้อยในห้องปฏิบัติการ พบวาเชื้อราไอโซเลทที่เก็บได้จากอำเภอบ้านฝาง จังหวัดขอนแก่น สามารถทำให้หนอนตายได้ 100 เปอร์เซ็นต์

ประสิทธิภาพของสารจากเชื้อรา Metarhizium anisopliae ในการกำจัดปลวก Coptotermes curvignathus ศัตรูในต้นยางพารา

        เศรษฐพงศ์ อัศวรัตน1, กฤษณพัฒน์ จิตจักร1, ปองสิทธิ์ โพธิคุณ1 และอรวรรณ ปิยะบุญ1

บทคัดย่อ

: ปลวกสายพันธุ Coptotermes curvignathus เป็นแมลงศัตรูพืชที่สำคัญ ซึ่งสร้างความเสียหายต่อต้นยางพารา การควบคุมปลวกด้วยชีววิธีโดยอาศัยเชื้อราเป็นกระบวนการหนึ่งที่สามารถกําจัดปลวกได้ในระยะยาว และไม่ส่งกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เชื้อรา Metarhizium anisopliae เป็นเชื้อราที่ก่อโรคกับแมลงได้หลายชนิด โดยการเจริญเส้นใย และหลั่งสารพิษเพื่อทำลายแมลง ในการศึกษาประสิทธิภาพของสารจากเชื้อรา Metarhizium anisopliae ในการกำจัดปลวก Coptotermes curvignathus ศัตรูในต้นยางพารา โดยการฉีดพ่นปลวกด้วยสปอร์ของเชื้อราความเข้มข้น 5x10⁷สปอร์ต่อมิลลิลิตร และสารจากเชื้อราที่มีความเข้มข้นของ สปอร์เริ่มต้น 1x10⁸ 5x10⁷ และ2.5x10⁷ สปอร์ต่อมิลลิลิตร พบว่าจำนวนปลวกที่ตายทั้งหมดคิดเป็นร้อยละ 90 89 95 และ 93 ตามลำดับ ดังนั้นประสิทธิภาพของสปอร์ของเชื้อราและสารจากเชื้อราในการกำจัดปลวกไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05)

การใช้เชื้อราศัตรูแมลงในการควบคุมหนอนกระทู้หอม (Spodoptera exigua Hub.)

มณจันทร เมฆธน  และ ศศิเทพ ปติพรเทพิน  Monchan Maketon and Sasithep Pitiporntapin  

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ไดศึกษาประสิทธิภาพของเชื้อรา 5 ชนิดในการกําจัดหนอนกระทูหอมระยะไข  หนอนวัย 1-2 และ  พบว่าหลังหยดส่วนผสมของสปอร์ที่มีความเข้มข้น 1x10⁶ สปอร์/มล. 1 ครั้งลงบนไขหนอนกระทูหอมและตรวจผลการทดลองเป็นเวลา 1 สัปดาห์ในห้องปฏิบัติการ พบว่าไข่ที่ไดรับเชื้อรา Paecilomyces lilacinus CKP-012) มีเปอร์เซ็นต์การฟักเฉลี่ยต่ำที่สุดเท่ากับ 56.95 ซึ่งแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (P < .01) จากไขที่รับเชื้อรา Metarhizium anisopliae (CKM-048), P. lilacinus (CKP-032), M. lavoviride CKM-083), Beauveria bassiana  (CKB-048), น้ำกลั่น และกลุ่มควบคุม ซึ่งมีเปอร์เซ็นต์การฟักเฉลี่ยเท่ากับ 94.96, 95.00, 97.62, 98.57, 99.11 และ 99.48 ตามลำดับ ในหนอนวัย1-2 พบว่าหนอนที่ไดรับเชื้อรา  M. anisopliae (CKM-048)  และ P. lilacinus (CKP-012)  ให้ค่าเฉลี่ยเปอร์เซ็นต์การตายของหนอนสูงสุดเท่ากับ 36.67  และ36.67 รองลงมาคือหนอนที่ไดรับเชื้อรา P. lilacinus (CKP-032), M. lavoviride (CKM-083) B.  bassiana (CKB-048),กลุ่มควบคุม และน้ำกลั่น ที่มีค่าเฉลี่ยเปอร์เซ็นต์การตายของหนอน เท่ากับ  30.00, 16.67, 10.00, 0.00 และ0.00 ตามลำดับ ในหนอนวัย 3 พบว่าหนอนที่ไดรับเชื้อรา M. anisopliae (CKM-048) มีค่าเฉลี่ยเปอร์เซ็นต์การตายของหนอนสูงสุด เท่ากับ 36.67 รองลงมาคือ P. lilacinus (CKP-012), M. flavoviride  (CKM-083), P. lilacinus (CKP-032), B. bassiana CKB-48) น้ำกลั่น, และกลุ่มควบคุม, ที่มีค่าเฉลี่ยเปอร์เซ็นต์การตายของหนอน เท่ากับ 28.33, 20.00, 20.00, 3.33, 8.33, และ 5.00 ตามลำดับ

เชียงใหม่สัตวแพทยสาร 2552;7(1):7-17

นิพนธต้นฉบับ

ผลของเชื้อรา Metarhizium anisopliae ตอเห็บโค (Boophilus microplus) 

มาลี ตั้งระเบียบ 1 , กรกฎ งานวงศพาณิชย 2

บทคัดย่อ

การศึกษา การนำเชื้อราสาเหตุโรคแมลงชนิด Metarhizium anisopliae  มาทดสอบต่อ เห็บโค (Boophilus microplus) ทําการทดลอง 2 ขั้นตอน ขั้นตอนแรกทำการทดสอบความสามารถของเชื้อราในการทำให้เห็บโคเกิดโรคาย โดยใช้เชื้อรา จำนวน 5 สายพันธุ ที่ระดับความเข้มข้น 5 x10⁸  โคนิเดีย ตอมล. ด้วยวิธีพ่นสารแขวนลอยเชื้อราบนตัวเห็บเพศเมียระยะกินเลือดจนอิ่มตัว (engorge) ลงในสารแขวนลอยของเชื้อรา   นับจำนวนเห็บที่ตายและมีเชื้อราขึ้นปกคลุม นำมาหาเปอร์เซ็นต์การตายที่แท้จริง โดยใช้ Abbot’s  formula  ผลการทดลองพบว่า เชื้อราจำนวน 4 สายพันธุ  มีความสามารถในการทำให้เห็บโคเกิดโรคตาย โดยที่เปอร์เซ็นต์การตายของเห็บขึ้นอยู่กับสายพันธุของเชื้อรา            M. anisopliae (Ma.) 6079 และ Ma. 7965 มีอัตราการตายร้อยละ 100 ในขณะที่สายพันธุ Ma. 7527 พบว่าไมสามารถทำให้เห็บตายได ขั้นตอนที่ 2 เป็นการนำเชื้อราที่มีความสามารถในการทำให้เห็บโคเกิดโรคตายสูง มาทดสอบหาความรุนแรงของเชื้อรา ที่ 4 ระดับความเข้มข้น ไดแก 1x10⁴, 1x10⁶ , 1x10⁸  และ 1x10¹⁰ โคนิเดียตอมล. นําจำนวนเห็บที่ตายและมีเชื้อราขึ้นปกคลุมไปคำนวณหาค่า median  lethal concentration ( LC50 ) และ median ethal time ( LT50 ) โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ M stat C ซึ่งใช้ หลักการ Probit analysis   พบว่าเชื้อรา สายพันธุ a. 6079   มีค่า LC50 เท่ากับ 2.4 ×10⁴ โคนิเดียต่อมล. มีค่า LT50  เท่ากับ 11.9 วัน สายพันธุ Ma.  6171   มีค่า C50 เท่ากับ 5.00×10⁵ โคนิเดียต่อ มม. ค่า LT50  เท่ากับ 6.31 วัน สายพันธุ  7965   มีคา LC50 เท่ากับ 3.4 × 10⁴ โคนิเดียต่อมล. มีค่า LT50 เท่ากับ 5.53   วัน ซึ่งจากค่า LC 50 และค่า LT50 แสดงให้เห็นว่า  เชื้อราที่มีประสิทธิภาพ ในการควบคุมปริมาณเห็บโคไดดีคือ เชื้อราสายพันธุ Ma.  7965 ซึ่งเมื่อนำไปศึกษาผลที่มีต่อผิวหนังละร่างกายโค พบว่าเชื้อราไมสามารถก่อให้เกิดโรคกับโคได้