คู่มือการเพิ่มผลผลิตใน แคนตาลูป

การปลูกแคนตาลูป

1.         การเพาะกล้า เนื่องจากเมล็ดมีราคาแพง ควรเพาะกล้าลงถุงก่อนแล้วปลูกจะช่วยประหยัดเมล็ดพันธุ์และค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษา ซึ่งจะดีกว่าปลูกด้วยเมล็ดโดยตรง  การเพาะทำได้โดยนำเมล็ดพันธ์มาแช่ในน้ำอุ่น(ประมาณ ½-1 ชั่วโมง แล้วนำมาห่มด้วยผ้าชุบน้ำ รดน้ำพอชุ่ม(อย่าให้แฉะ) และปิดผ้ารักษาความชื้นไว้ ประมาณ 1-2 วันเมื่อเมล็ดเริ่มแทงรากออกมา จึงนำไปหยอดในถุงชำ ถุงละ 1-2 เมล็ด แล้วจึงกลบดินบาง ๆ

2.         การดูแลกล้า รดน้ำเช้าเย็นจนต้นกล้ามีใบจริง 2 ใบ หรือมีอายุ 12 - 15 วัน ก็ย้ายปลูกได้

วิธีปลูกและดูแลรักษา
วิธีปลูก  หลังจากเพาะกล้ามีอายุ 12 - 15 วัน สามารถย้ายปลูกลงแปลงปลูกได้

1. การปลูกแบบขึ้นค้าง แปลงขนาด 80 เซนติเมตร ระยะระหว่างต้น 20 เซนติเมตร มีร่องทางเดินระหว่างแปลงประมาณ 40 เซนติเมตร
2. การปลูกแบบปล่อยบนดิน แปลงปลูกจะกว้าง 3.5 เมตร ปลูกเป็นแถวเดียวตรงขอบแปลงด้านในทั้งสองข้างของแปลง
   - ระยะห่างระหว่างหลุมประมาณ 50 เซนติเมตร จำนวนต้น/ไร่ 8,500 - 9,000 ต้น/ไร่

ตารางการให้ปุ๋ย

ช่วงอายุ	ทางดิน	ทางใบ
เริ่มเพาะกล้า- อายุ 12-15 วัน	ใช้ “ไบโอเฟอร์ทิล (สูตรไล่แมลง)” อัตรา 20-30 ซีซี + ไตรโคแม็ก อัตรา 40 กรัม ผสมน้ำ 20 ลิตรฉีดพ่นให้ชุ่ม ทุก ๆ 5 วัน ประโยชน์ :  ทำให้กล้าสมบูรณ์ เปอร์เซ็นต์รอดตายสูง  ต้นแข็งแรง ช่วยป้องกันการเข้าทำลายของโรคเชื้อรา เนื่องจากเป็นฮอร์โมนจากธรรมชาติ มีกรดแลคติก ช่วยยับยั้งป้องกันโรค และยังช่วยไล่แมลง
เตรียมแปลงเพาะกล้า	หลังปรับพื้นที่ : หากดินเป็นกรดจัด ,ดินจับปึกหรือเป็นดินเหนียวละเอียด(ดินแน่นมาก)  ให้ใช้ สารปรับสภาพดิน “ไดนาไมท์” อัตรา 30-50 ซีซี/น้ำ 20 ลิตร  ฉีดพ่นบริเวณแปลง(หรือแนวที่จะปลูก) แล้วรดน้ำตาม หลังจากนั้นทิ้งไว้ 3-5 วัน จึงใส่ปุ๋ยยักษ์เขียว สูตร 1 รองก้นหลุมหรือเป็นปุ๋ยรองพื้น อัตรา 2 ช้อนแกงต่อหลุม ประโยชน์ : ปรับสภาพดินได้รวดเร็ว(เนื่องจาก ไดนาไมท์ มีค่าพีเอช ประมาณ 10 )  ทำให้ประหยัดค่าแรงกว่าและใช้งานง่ายกว่าการปรับสภาพกรดด้วย ปูนขาว ใส่ปุ๋ยรองพื้น หรือรองก้นหลุม(คลุกกับดิน) ใช้ ปุ๋ยอินทรีย์”ยักษ์เขียว” อัตรา 150-200 กรัมต่อหลุม เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพได้ดีกว่าปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก
อายุ  21  วัน	ใช้ปุ๋ยเคมี 46-0-0 อัตรา 2 ช้อนชา/น้ำ 20 ลิตร(ผสมน้ำรดหรือให้ตามระบบน้ำหยด) หมายเหตุ  หากใส่ ปุ๋ยอินทรีย์”ยักษ์เขียว” ในช่วงเตรียมแปลงแล้ว  ต้นจะเจริญเติบโตได้ดี จะสามารถงด หรือลดอัตราการใช้ปุ๋ย 46-0-0 ในช่วงนี้ได้	ช่วงต้นเจริญเติบโต-ก่อนเริ่มให้ดอก ฉีดพ่น “ไบโอเฟอร์ทิล (สูตรไล่แมลง)” อัตรา 20-30 ซีซี/น้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นให้ชุ่ม ทุก ๆ 5 วันจนกระทั่งเริ่มติดดอก หลังติดผล ใช้ “แคล-แม็ก” ผสมน้ำอัตรา 20 ซีซี+ ไบโอเฟอร์ทิล (สูตรเร่งขนาดผล) อัตรา 10-20 ซีซี) ต่อน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นเสริมทางใบทุก ๆ 5-7 วัน ตามความเหมาะสม
อายุ28 วัน	ใส่ ปุ๋ยอินทรีย์”ยักษ์เขียว (แถบทอง)” อัตรา 1  ช้อนแกง/หลุม
อายุ45 วัน	ใส่ปุ๋ยสูตร13-13-21 ผสม กับ ยักษ์เขียว(แถบทอง) อัตรา 1:1 (ใส่ 1 ช้อนแกง/หลุม)
อายุ55 วัน		ใช้ ฉีดพ่นทุก ๆ 5-7 วัน ไปจนเก็บเกี่ยว

หมายเหตุ          

1.          การใช้ปุ๋ยเคมีทางดินควรระมัดระวังอย่าให้เข้มข้นมากเกินไปหรือ หากสะดวก ควรผสมน้ำหรือให้ตามระบบน้ำ เพื่อป้องกันไม่ให้รากและโคนเน่า 

2.          ให้เน้นหนักในการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ทั้งทางดินและทางใบทดแทนเคมีในทุกช่วงที่ทำได้  เพราะจะทำให้สภาพดินไม่เสื่อม ต้นแคนตาลูปยากต่อการถูกโรคและเชื้อราเข้าทำลาย  อีกทั้งจะช่วยให้รสชาติของผลผลิตดีกว่า การใช้ปุ๋ยเคมีเร่ง

การให้น้ำ

แตงแคนตาลูปเป็นพืชที่ต้องการน้ำสม่ำเสมอไม่มากเกินไป วิธีให้น้ำ โดยการปล่อยน้ำตามร่องในแนวกลางระหว่างแถวปลูกและทางเดินปล่อยน้ำ 3-5 วัน/ครั้ง

การปฏิบัติอื่น ๆ

-           การเด็ดตาข้างจะเด็ดตั้งแต่ ข้อที่ 1-7

-           การเด็ดยอด เมื่อแถวยาวประมาณ 170 เซนติเมตร หรือมีใบประมาณ 25-26 ใบ

ศัตรูพืชที่สำคัญและวิธีการป้องกันและกำจัด

1. โรคราน้ำค้าง เป็นจุดสีเหลืองบนใบ

ป้องกันกำจัด : 

ชีวภาพ : ใช้ไตรโคแม็ก  อัตรา 50 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นทางใบ ทุก ๆ 10-15 วัน หรือในช่วงที่อากาศปิด(ความชื้นสูง)เพื่อป้องกัน และอัตรา 100 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร เพื่อกำจัด

ใช้สารเคมี :  ฉีดพ่นด้วยสารเคมี ชื่อสามัญ : คอปเปอร์อ๊อกซีคลอไรด์,บีโนมิล, แมนโคเซป, เมธาแล็กซิลหรือแคปเทน อัตราตามระบุในฉลาก

2. โรคเหี่ยว เกิดจากเชื้อรา

ป้องกันกำจัด  : 

ชีวภาพ :         1. ใช้ไตรโคแม็ก  อัตรา 50-80 กรัมต่อน้ำ 50 ลิตร(1 ไร่ใช้ประมาณ 600 กรัม) ฉีดพ่นผิวดิน ช่วงเตรียมแปลงแล้วจึงปูพลาสติก จะควบคุมปัญหาโรคเหี่ยวได้ดี

2. ตรวจสภาพความเป็นกรดเป็นด่างของดินก่อนปลูก ถ้าจำเป็นควรมีการปรับ ดินด้วยปูนขาว หรือใส่อินทรีย์วัตถุเพื่อปรับสภาพดิน

สารเคมี :  ในกรณีที่พบพืชแสดงอาการเหี่ยว เนื่องจากเชื้อราในดิน อาจใช้สารป้องกัน กำจัดโรคพืชพวก พีซีเอ็นบี ราดโคนต้น แต่ค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง และหากพบต้องรีบปฏิบัติทันที เนื่องจากอาจลุกลามและทำให้ผลผลิตเสียหายทั้งหมด

3. เพลี้ยไฟ

ป้องกันกำจัด :

ชีวภาพ :  หากใช้ไบโอเฟอร์ทิลตามคำแนะนำก็จะพบได้น้อย  สำหรับการใช้สมุนไพร ไม่แนะนำ เพราะใช้ไม่ได้ผล    หรืออาจถ้าพบอาจใช้น้ำฉีดพ่นแรง ๆ ให้หล่นไป จะช่วยได้บ้าง

ชีวภาพ :         1. ใช้ เมทา-แม็ก  อัตรา 50-80 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร  ฉีดพ่นทุก ๆ 7-10 วัน หรือเมื่อหากพบการระบาด ทุก ๆ 5 วัน   

สารเคมี  : หากมีการระบาดมากในช่วงที่อากาศแล้งจัดใช้ยาฆาแมลงพวกไซเปอร์เมธริน หรือไดเมธโธเอท หรือ ฟิโปรนิล ฉีดพ่น ทุก ๆ 5 วัน

4. แมลงวันทอง ตัวเมียจะเจาะวางไข่ที่ผล

ป้องกันกำจัด : 

ชีวภาพ :         1. ใช้กับดักกาวเหนียวและเก็บผลที่ร่วงผิวดินเพื่อลดการระบาดหรือห่อด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์

                   2. ใช้เหยื่อโปรตีน ผสมกับ เมทา-แม็ก ในอัตราส่วน 1:1 วางล่อเพื่อกำจัดเป็นจุด ๆ รอบแนวเขตที่ปลูก

3. ควรป้องกันก่อนเข้าทำลายโดยใช้ไบโอเฟอร์ทิล เป็นประจำตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด

          สารเคมี  :  หากมีการระบาดเป็นประจำทุก ๆ ปีให้ใช้มาลาไธออนฉีดพ่นทำลายตัวเต็มวัย และใช้เหยื่อโปรตีนผสมยาฆ่าแมลงพวกมาลาไธออน อัตรา 1:1

หมายเหตุ  กรณีที่มีการระบาดของแมลงศัตรูพืชมาก  แนะนำให้ใช้ ไบโอเฟอร์ทิล (สูตรไล่แมลง) ร่วมกับสารเคมีกำจัดแมลง ในการฉีดพ่นแต่ละครั้ง  จะทำให้สามารถป้องกันและกำจัดแมลงศัตรูได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น